Moda

“Moda”, içinde birçok farklı anlamları barındıran ve birçok araştırmanın (etnografya, antropoloji, sosyoloji, beşeri bilimler gibi) konusu olan bir kavramdır. Öncelikle 17. yüzyıl sonunda tarz ve üslup olarak adlandırılmıştır. Bu adlandırma, içinde giyim-kuşam üslubunu, yaşam tarzı ve biçimini barındırmaktadır. Fransızcada façon kelimesi tarz ve üslup anlamındadır ve bu kelime İngilizceye fashion olarak geçtiğinden beri, modanın adlandırılması başlamıştır (Waquet ve Laporte, 2011, s.7). Türkçede moda terimi Batılılaşma ile birlikte telaffuz edilmeye başlanmış, Fransız kültürünün ve zevkinin Osmanlı sosyal hayatında etkin olmasıyla birlikte, özellikle giyim kuşam anlayışı etrafında şekillenmiştir (Barbarosoğlu, 1995, s.26).

Moda, sürekli yenilik peşindedir. Modanın kendine ait bir döngüsü bulunmaktadır; bu döngüde sezonlara göre değişen yeni tasarımlar ortaya çıkar ve tüketicinin bu tasarımları satın alması sağlanır (Arnold, 2009, s. 3). Moda, giyim endüstrisiyle bir araya geldiğinde, duygusal ihtiyaçlarımızı dışa vurmanın yolunu kıyafetler aracılığıyla gerçekleştirmektedir. Giysiler, bir tür somut ihtiyaç olarak korunma amaçlı kullanılırken, moda ise soyut ihtiyaçlarımıza hitap eder. Bu ihtiyaçlar arasında kimliğimizi vurgulamak, çekici görünmek, anlaşılmak, bir gruba ait hissetmek, katılımcı olmak, yaratmak, yenilenmek ve özgür irademizi göstermek gibi psikolojik ihtiyaçlar bulunmaktadır.

Bkz. Ekolojik Moda, Endüstri Devrimi, Etik Moda, Hızlı Moda, İkinci El, Modanın Dekolonizasyonu, Sürdürülebilir Moda, Tüketim, Üretim, Yavaş Moda.

Kaynak:

• Arnold, R. (2009). Fashion: A very short introduction. Oxford University Press.

• Barbarosoğlu, F. K. (1995). Moda ve zihniyet. İz Yayıncılık.

• Crane, D. (2003). Moda ve gündemleri (Ö. Çelik, Çev.). Ayrıntı Yayınları.

• Davis, F. (1997). Moda, kültür ve kimlik (Ö. Arıkan, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.

• Kawamura, Y. (2016). Moda-loji (Ş. Özüdoğru, Çev.). Ayrıntı Yayınları.

• Waquet D. ve Laporte M. (2011). Moda (I. Ergüden, Çev.). Dost Kitabevi Yayınları.